Onderzoek wijst uit: maagverkleining zorgt voor betere werking van de hersenen

Een maagverkleining blijkt niet alleen te leiden tot gewichtsverlies, maar indirect ook tot een betere werking van de hersenen. Tot die conclusie komen het Radboudumc in Nijmegen, ziekenhuis Rijnstate in Arnhem en onderzoeksinstituut TNO in een gezamenlijke studie. Van de 146 patiënten die daaraan deelnamen, scoorde bijna 45 procent een halfjaar na de operatie minimaal 20 procent beter op hersentesten.

Een maagverkleining, ook wel gastric bypass genoemd, wordt als uiterste middel ingezet om mensen met ernstig overgewicht te helpen afvallen. Zij lijden vaak aan een combinatie van medische problemen, van een te hoge bloeddruk tot diabetes en van te hoog cholesterol tot depressie. Op al die terreinen zagen de onderzoekers een halfjaar na de maagverkleining verbetering. Dat ook de hersenen beter gaan werken, kan komen door een combinatie van factoren.

"Vetcellen geven meer dan honderd signaalstoffen af, die onder andere ontstekingen veroorzaken en de bloedvaten negatief beïnvloeden, ook in de hersenen. Die stoffen nemen af bij gewichtsverlies", legt promovenda Debby Vreeken in een verklaring uit over haar onderzoek. Na de ingreep gaan mensen vaak ook meer bewegen. Daardoor verbetert bijvoorbeeld hun bloedtoevoer.

Overgewicht geldt als risicofactor voor hersenaandoeningen, omdat het de bloedtoevoer vermindert en de kans op ontstekingen verhoogt. Hoogleraar anatomie Amanda Kiliaan merkt op dat de deelnemers aan het onderzoek nog relatief jong waren (gemiddeld 46 jaar) en in "een voorstadium" zaten van schade aan kleine bloedvaten. "Nu zien we dat de hersenen beter presteren door afvallen en het proces van schade blijkbaar deels omkeerbaar is." Vooral het verlies van buikvet lijkt volgens de onderzoekers belangrijk voor de hersenfunctie.

Maagverkleiningen hebben overigens niet alleen maar voordelen. Veel patiënten beginnen na een of twee jaar weer aan te komen. Ook kan de ingreep leiden tot buikpijn of andere complicaties bij de patiënt. Ook de opname van vitamines en medicijnen kan verminderen.